Charisma, de energie die je uitstraalt, is datgene wat we niet zien, maar wat er wel is. Je zou kunnen zeggen dat je de energie zintuiglijk wel ervaart, maar dat hij niet tastbaar is, zoals een tafel of stoel. Zo heeft een persoon meer of minder charisma. Het is datgene wat er zeker is, wat je als ‘waar’ ervaart en vaak lastig is om uit te leggen.

De cabaretier en de clown
Een goed voorbeeld van mensen met een ‘uitstraling’ vind je in het theater. In het theater kijk je naar een cabaretier of luister je naar een operazanger en je wordt geraakt terwijl je op rij 35 zit. Deze cabaretier of operazanger vult het theater als het ware met zijn of haar energie. Dit bereik dat iemand heeft is charisma, dat Latijns is voor ‘bovennatuurlijke gave’, een persoonlijke aantrekkingskracht of uitstraling.

Tussen cabaretiers zit een enorm verschil. De een is heel open en laat zichzelf helemaal zien, waardoor de rillingen over je lijf lopen. De ander bereikt je lach door sarcasme. Je hebt dan geen ‘contact’ met de cabaretier, maar contact met het masker van sarcasme. Deze cabaretier is niet open of authentiek en laat niet zichzelf zien, maar houdt de grap tussen hem en het publiek. Het charisma en de aantrekkingskracht van zo’n cabaretier is niet zo groot als bij iemand die zijn oprechte emotie laat zien en voelen.

Bij een clown is charisma en ‘zichzelf laten zien’ hét instrument om een lach en een traan bij het publiek teweeg te brengen. Ik heb het dan niet over de clown die zijn rare pak als bescherming gebruikt om zichzelf achter te verschuilen. Ik heb het dan over de clown die heel oprecht is en zijn innerlijk wereld deelt met het publiek. De clown is er volledig van overtuigd dat hij alles kan. Terwijl de clown in vol ornaat een pirouette staat te draaien, struikelt hij over zijn eigen schoenveter. Het moment dat hij helemaal uit balans is, is een heel emotioneel moment en dat deelt hij met zijn publiek. In energie bestaat het succes van een clown uit zijn openheid waarbij er niks tussen hem en zijn publiek zit. Hierdoor voelen de mensen in het publiek wat er omgaat in de clown en voelen ze zich geraakt. In het theatervak zegt men dan ook dat het clownsvak het moeilijkste is om te leren.

Iedereen heeft een uitstraling
Zoals een clown met zijn energie (ontreddering, verbazing) de mensen op zijn eigen en unieke manier raakt, zo doe jij dit ook als je een ruimte binnenloopt. De ene keer is je uitstraling wat sterker dan de andere, maar iedereen heeft een uitstraling. En het effect dat je hebt op bepaalde mensen zal anders zijn dan het effect van je collega op dezelfde mensen. Het kan zijn dat jij het harnas van een collega openbreekt en dat je de hardste bikkel recht in het hart raakt. Ook kan je het effect op anderen hebben dat zij hun façades opwerpen. En andersom herken je dat waarschijnlijk ook, dat je bij de ene persoon niet te veel van jezelf laat zien en bij de andere persoon heel open bent.

We kennen allemaal de effecten van mensen met een groot charisma, zoals Nelson Mandela, moeder Theresa en Adolf Hitler. Wat de charismatische persoon neerzet, de boodschap die hij uitdraagt, is verschillend en heeft een evenredig effect: vrede, liefde, oordeel.

Charismatisch leiders
Ook is er verschil in hoe de charismatische persoon mensen bereikt. Iemand die invloed wil hebben kan zijn charisma of uitstraling gebruiken door deze  naar buiten te richten op een groep mensen. Ook kan iemand als charismatisch worden ervaren terwijl hij zich richt op waar hij mee bezig is en zijn innerlijke overtuiging volgt. James Collins en Jerry Porras deden onderzoek naar succesvolle, visionaire bedrijven. De mythe, dat het succes van bedrijven afhankelijk is van een charismatische leider hield geen stand. Belangrijk bleek dat de leiders zich concentreerde op het ontwerpen van een gezond en duurzaam instituut in plaats van dat zij individueel een groot leider wilden zijn. De aandacht van visionaire bedrijven bleek niet zozeer naar buiten gericht op de concurrent. Visionaire bedrijven verslaan niet hun concurrenten, maar vooral zichzelf.

Annelita Reinders
S-Sent, Leven in essentie